تشخيص اصل بودن فيروزه كار بسيار سختي است. حتي براي افراد حرفه اي و بومي نيز شايد دشوار باشد. متاسفانه در برخي موارد در بازار فيروزه كرمان يا دامغان را به جاي فيروزه نيشابوربا قيمت گزاف مي فروشند. بنابراين هنگام خريد فيروزه حتما از فروشنده شناسنامه اصل بودن و نيشابوري بودن درخواست كنيد.
چطور فيروزه اصل را از تقلبي تشخيص دهيم؟
رنگ سنگ فيروزه اصل به دليل وجود مس در آن به رنگ آبي، كروم يا واناديوم به رنگ سبز و آهن در آن به رنگ زرد، در دامنه اي از آبي كم رنگ تا آبي مايل به سبز و همچنين تا سبز مايل به زرد قرار مي گيرد. رنگ فيروزه اصل معمولا كمي مات است. فيروزه هاي نيشابور ماتريس ندارند و رنگ آنها آبي يكدست است. فيروزۀ مرغوب رنگ آبي آسماني دارد. سنگ فيروزه اصل نيشابورداراي نقاط و رگه هاي سياهي در پشت نگين است.
براي تشخيص فيروز اصل از نوع تقلبي آن سنگ خريداري شده را مدت زمان كوتاهي در مقابل آفتاب قرار دهيد. اگر رنگ آن اندكي تغيير كرد، اين نشان دهنده تقلبي بودن رنگ سنگ فيروزه است. سنگ فيروزه تقلبي از پلاستيكهاي فشرده تشكيل شده كه به آن رنگ آبي زده اند. براي تشخيص فيروزه اصل، يك سوزن را روي فيروزه بكشيد. اگر خطي عميق روي فيروزه افتاد؛ فيروزه شما قلابي است. سنگ فيروزه اصل نه تنها دچار خط نميشود، با استفاده از آن ميتوان روي شيشه خراش ايجاد كرد.