شايد افراد غير متخصص از تشخيص فيروزه تقلبي از فيروزه اصل عاجز باشند، اما قطعاً يك بومي ميتواند فيروزه اصل را از تقلبي تشخيص بدهد. فيروزه نيشابور به نسبت فيروزه كرمان و دامغان كيفيت و قيمت بالاتري دارد و همچنين فيروزه نيشابور برترين فيروزه موجود در جهان است. اگر قصد خريد فيروزه در قالب ظروف فيروزه كوب يا زيورآلات فيروزه دار مانند انگشتر فيروزه، گردنبند و دستبند فيروزه و غيره داريد حتماً از فروشنده تقاضاي شناسنامه فيروزه كنيد. به اين ترتيب خيالتان از بابت اصل بودن آن راحت خواهد بود. در شناسنامه سنگ فيروزه قيد شده است كه اين فيروزه از چه معدني استخراج شده است.
نحوه تشخيص اصل بودن فيروزه
رنگ سنگ فيروزه اصل به دليل وجود مس در آن به رنگ آبي، كروم يا واناديوم به رنگ سبز و آهن در آن به رنگ زرد، در دامنهاي از آبي كمرنگ تا آبي مايل به سبز و همچنين تا سبز مايل به زرد قرار ميگيرد. رنگ فيروزه اصل معمولاً كمي مات است. فيروزههاي نيشابور ماتريس ندارند و رنگ آنها آبي يكدست است. فيروزۀ مرغوب رنگ آبي آسماني دارد . سنگ فيروزه اصل نيشابور داراي نقاط ورگههاي سياهي در پشت نگين است.
براي تشخيص فيروز اصل از نوع تقلبي آن سنگ خريداري شده را مدت زمان كوتاهي در مقابل آفتاب قرار دهيد. اگر رنگ آن اندكي تغيير كرد، اين نشان دهنده تقلبي بودن رنگ سنگ فيروزه است. سنگ فيروزه تقلبي از پلاستيكهاي فشرده تشكيل شده كه به آن رنگ آبي زدهاند. براي تشخيص فيروزه اصل، يك سوزن را روي فيروزه بكشيد. اگر بر روي فيروزه خطي عميق بيوفتد فيروزه تقلبي است. فيروزه اصل به قدري محكم است كه نه تنها خط نبايد ايجاد شود بلكه ميتوان با آن شيشه را هم بريد.